o środkach bezpieczeństwa i sposobach postępowania w przypadku wystąpienia awarii przemysłowej w Zakładzie Produkcji Specjalnej „GAMRAT” Sp. z o.o.
1. Oznaczenie prowadzącego Zakład
Prowadzący Zakład
Zakład Produkcji Specjalnej „Gamrat” Sp. z o.o.
ul. Mickiewicza 108, 38-200 Jasło
KRS: 0000147230.
NIP: 6852098719.
Adres Zakładu
Zakład Produkcji Specjalnej „Gamrat” Sp. z o.o.
ul. Mickiewicza 108, 38-200 Jasło
tel.: 13 491 42 35
fax: 13 491 50 10
e-mail: zpsgamrat@zpsgamrat.pl
Osoba udzielająca informacji
Prezes Zarządu tel. 13 491 42 35
2. Potwierdzenie, że Zakład podlega przepisom w zakresie przeciwdziałania awariom przemysłowym
Zakład Produkcji Specjalnej „Gamrat” Sp. z o.o. podlega przepisom w zakresie przeciwdziałania awariom przemysłowym zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo Ochrony Środowiska (t.j. Dz. U. 2020 poz. 1219, z późn. zm.). Spółka dokonała Zgłoszenia zakładu, o którym mowa w art. 250 ust.1, Podkarpackiemu Komendantowi Wojewódzkiemu Państwowej Straży Pożarnej.
Spółka „Gamrat” przekazała również do KW PSP Program Zapobiegania Awariom oraz Raport o Bezpieczeństwie
dla Zakładu Produkcji Specjalnej „Gamrat” Sp. z o.o. Ww. dokumenty przekazano również Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska w Rzeszowie.
Wykaz substancji niebezpiecznych znajdujących się w Zakładzie Produkcji Specjalnej Gamrat Sp. z o.o., wg stanu
na dzień 31 grudnia roku sprawozdawczego, przekazywany jest właściwym organom (Komendantowi Wojewódzkiemu PSP oraz Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska) corocznie do końca stycznia roku następnego.
3. Opis działalności Zakładu
Podstawowy profil działalności Zakładu Produkcji Specjalnej „Gamrat” Sp. z o.o. stanowi produkcja i sprzedaż wyrobów na potrzeby obronne państwa.
Zasadnicze grupy wyrobów:
- prochy nitroglicerynowe artyleryjskie - rodzaj prochu bezdymnego, produkowanego poprzez obróbkę termiczno-ciśnieniową ciasta prochowego,
- prochy nitroglicerynowe moździerzowe - rodzaj prochu bezdymnego w postaci taśmy lub krążków, produkowanego poprzez obróbkę termiczno-ciśnieniową ciasta prochowego,
- prochy nitroglicerynowe rakietowe (prochowe paliwa rakietowe typu balistyt) - rodzaj prochu bezdymnego otrzymanego poprzez termiczno-ciśnieniową ciasta prochowego z przeznaczeniem do ładunków rakietowych dla: lotniczych pocisków rakietowych, przeciwpancernych granatników ręcznych, przeciwpancernych pocisków rakietowych, pocisków moździerzowo-rakietowych, artylerii rakietowej, do szczelinowania złóż mineralnych.
Spółka produkuje również:
- paliwa rakietowe heterogeniczne - jest to stały materiał pędny, będący mieszaniną mechaniczną utleniacza
i substancji palnej, są produkowane na bazie ciekłych kauczuków organicznych oraz utleniaczy nieorganicznych typu nadchloranów;
- pirotechniczne środki pozoracji pola walki - różnego rodzaju petardy akustyczne z zapalnikiem tarciowym, lontowym, imitatory strzałów artyleryjskich, wybuchowe granaty dymne o właściwościach maskujących promieniowanie elektromagnetyczne.
Ponadto na terenie zakładu wykonuje się badania silników rakietowych na paliwo stałe w warunkach stacjonarnych
i świadczy usługi w tym zakresie.
4. Charakterystyka składowych substancji niebezpiecznych decydujących o zaliczeniu Zakładu
do zakładu o dużym ryzyku, z uwzględnieniem ich nazw lub kategorii oraz zagrożeń,
jakie powodują
Na terenie Zakładu Produkcji Specjalnej „Gamrat” Sp. z o.o. występują substancje niebezpieczne w ilości przekraczającej wartości progowe kwalifikujące zakład jako zakład o dużym ryzyku (ZDR) wystąpienia poważnej awarii przemysłowej określone Rozporządzeniem[2] w kategorii:
- P1a (materiały wybuchowe) w ilości ponad 50 Mg, tj. nawroty technologiczne, półprodukty i wyroby gotowe,
- Pb1 (materiały wybuchowe) w ilości ponad 200 Mg, tj. ciasto prochowe,
stwarzające zagrożenia fizyczne – dział P.
5. Informacje dotyczące głównych scenariuszy awarii przemysłowej
W Zakładzie Produkcji Specjalnej „Gamrat” Sp. z o.o. występuje zagrożenie poważną awarią na instalacjach:
- Oddziału Paliw i Prochów,
- Oddziału Pirotechniki.
W związku z powyższym instalacje zakładu poddano analizie ryzyka wystąpienia poważnej awarii.
Przeprowadzono identyfikację zagrożeń uwzględniającą zagrożenia wewnętrzne w instalacjach oraz zewnętrzne związane z sąsiedztwem instalacji mających wpływ na wystąpienie efektu domina jak również analizę danych historycznych nt. awarii z takimi samymi substancjami w podobnych procesach. Na tej podstawie wytypowano potencjalne scenariusze awaryjne:
- Zapłon i pożar heksogenu
- Rozkład, zapłon nadchloranu amonowego
- Zapłon i w skrajnym przypadku wybuch ciasta prochowego
- Zapłon i w skrajnym przypadku wybuch masy prochowej zżelatynizowanej
- Zapłon korpusów petard
- Pożar i w skrajnym przypadku wybuch nitrocelulozy
- Pożar petard w magazynie podręcznym
Funkcjonowanie Zakładu Produkcji Specjalnej „Gamrat” Sp. z o.o. jest oparte o aktualnie obowiązujące przepisy prawa polskiego, najwyższe standardy bezpieczeństwa, najlepsze dostępne praktyki i zasady ciągłego udoskonalania.
Z przeprowadzonej analizy zagrożeń i oceny ryzyka procesowego wynika, że zastosowane w Zakładzie Produkcji Specjalnej „Gamrat” Sp. z o.o. techniczne i organizacyjne środki bezpieczeństwa umożliwiają skuteczne zapobieganie zdarzeniom awaryjnym (uwolnieniom substancji niebezpiecznych do otoczenia) a w przypadku ewentualnego uwolnienia, ograniczają możliwość rozwoju scenariuszy awaryjnych.
Wielkość ryzyka dla wszystkich reprezentatywnych scenariuszy awaryjnych nie przekracza poziomu dopuszczalnego – tolerowanego akceptowanego (TA). W żadnym ze scenariuszy nie ma konieczności wprowadzania dodatkowych zabezpieczeń.
Dla żadnego ze scenariuszy awaryjnych nie stwierdzono oddziaływania promieniowaniem cieplnym ani falą nadciśnienia zagrażających życiu ludzi, zniszczeniem obiektów poza terenem ZPS Gamrat Sp. z o.o. Nie przewiduje się również wystąpienia skutków środowiskowych poza terenem należącym do Zakładu.
6. Opis zastosowanych środków bezpieczeństwa, które zostaną podjęte w przypdku wystąpienia awarii
Bezpieczeństwo funkcjonowania Zakładu Produkcji Specjalnej „Gamrat” Sp. z o.o. oraz szybką interwencję
w przypadku wystąpienia awarii zapewniają następujące środki bezpieczeństwa:
- systemy pomiarowe i ostrzegawcze stanów krytycznych,
- ciśnieniowe zawory bezpieczeństwa,
- zawory regulacyjne i odcinające,
- dozór wyposażenia instalacji produkcyjnych,
- instalacje przeciwpożarowe,
- obwałowania,
- ochrona fizyczna obiektów magazynowych materiałów wybuchowych,
- bieżący monitoring instalacji produkcyjnych i miejsc magazynowania,
- urządzenia w wykonaniu EX,
- instalacje odgromowe i uziemiające,
- instrukcje i procedury systemu zarządzania bezpieczeństwem,
- wykwalifikowany personel stale monitorujący instalacje,
- nadzór nad osobami postronnymi przebywającymi na terenie zakładu.
7. Informacja dotycząca sposobów ostrzegania i postępowania społeczeństwa w przypadku wystąpienia awarii
W przypadku wystąpienia awarii, pożaru, wybuchu lub innego miejscowego zagrożenia, jeśli ich skutki obejmują swym zasięgiem teren Zakładu Produkcji Specjalnej „Gamrat” Sp. z o.o. lub/i tereny znajdujące się poza terenem zakładu, ogłasza się alarm.
Ogłoszenie alarmu
Do alarmowania na terenie ZPS „Gamrat” Sp. z o.o. wykorzystuje się:
- sieć telefonów wewnętrznych,
- telefony komórkowe,
- inne dostępne środki łączności np. powiadomienie osobiste.
Sposób alarmowania w przypadku wystąpienia poważnej awarii – w ZPS „Gamrat” Sp. z o.o. zastosowano
trzy stopnie alarmowe:
- I stopień – zagrożenie lokalne, niewykraczające poza obiekt, na którym wystąpiło,
- II stopień – zagrożenie będące następstwem pożaru, wybuchu lub innego zdarzenia mogące wykroczyć
poza obszar oddziału produkcyjnego,
- III stopień – zagrożenie wykraczające poza teren ZPS „Gamrat” Sp. z o.o.
Alarmowanie otoczenia oddziałów produkcyjnych (II stopień) dotyczyć będzie w praktyce tylko pracowników
ZPS „Gamrat” Sp. z o.o.
Alarmowanie otoczenia (III stopień) może dotyczyć obiektów przemysłowych w obrębie „Gamrat" S.A.
Jeżeli zajdzie konieczność zaalarmowania osób poza terenem ZPS „Gamrat” Sp. z o.o., to wykorzystane zostaną środki nagłaśniające „Gamrat" S.A. oraz środki znajdujące się na pojazdach jednostek ratowniczych lub megafony przenośne.
Zachowanie się po wystąpieniu awarii – szczegółowe instrukcje dla społeczeństwa, pracowników sąsiednich przedsiębiorstw i innych osób znajdujących się w rejonie zagrożenia, określi Kierujący Działaniem Ratowniczym. Ogólne wytyczne zamieszczono poniżej.
Sposób postępowania społeczeństwa w przypadku wystąpienia awarii przemysłowej
W przypadku ogłoszenia alarmu o pożarze lub innym miejscowym zagrożeniu na terenie Zakładu Produkcji Specjalnej „Gamrat” Sp. z o.o. oczekuje się współpracy pomiędzy sąsiadującymi zakładami, społecznością lokalną oraz organami uprawnionymi do kierowania działaniami ratowniczymi (jednostkami organizacyjnymi ochrony przeciwpożarowej)
oraz policją.
Na terenie Zakładu może dojść do skażenia toksycznego, pożaru i / lub wybuchu. Sposób postępowania społeczeństwa powinien obejmować poniższe działania:
Po usłyszeniu sygnału o awarii na terenie ZPS „Gamrat” Sp. z o.o.
- Nie zbliżaj się do miejsca zagrożenia.
- Nie zbliżaj się do okien zwróconych w kierunku ZPS „Gamrat” Sp. z o.o.
- Włącz telewizor lub radio na kanał stacji lokalnej.
- Wysłuchaj uważnie nadawanych komunikatów, w tym przekazywanych przez ruchome środki nagłaśniające.
- Poinformuj sąsiadów o zagrożeniu.
- Postępuj zgodnie z poleceniami nadawanymi w komunikatach. Bezwzględnie wykonuj polecenia przekazywane przez lokalne władze lub służby ratownicze.
- Wychodząc z domu pamiętaj o zabraniu:
- dokumentów tożsamości i innych ważnych dokumentów,
- telefonu komórkowego wraz z ładowarką,
- leków oraz recept w przypadku chorób przewlekłych wymagających stosowania codziennego leków np.: cukrzyca, choroba niedokrwienna serca i inne,
- kluczyków do pojazdów samochodowych, sejfów itp.
- Wychodząc z domu pamiętaj o wyłączeniu dopływu wszystkich mediów do budynku, mieszkania (gaz, prąd, woda).
- Wychodząc z domu pamiętaj o opuszczeniu rolet oraz jego zamknięciu.
- W przypadku znajdowania się w samochodzie, w strefie intensywnego zadymienia - zamknij okna i wyłączyć wentylację, a jeśli widoczność na to pozwala opuść rejon zadymienia możliwie najkrótszą drogą.
- Udaj się do miejsca ewakuacji, które został podany w treści komunikatu.
W przypadku intensywnego zadymienia
- Nie zbliżaj się do miejsca zagrożenia.
- Nie zbliżaj się do okien zwróconych w kierunku ZPS „Gamrat” Sp. z o.o.
- Schroń się w najbliższym budynku i nie opuszczaj go do czasu otrzymania komunikatu zezwalającego
na opuszczenie budynku
- W czasie przebywania w terenie otwartym:
- Sprawdź kierunek wiatru i opuść zagrożony teren prostopadle do kierunku wiatru;
- Postępuj zgodnie z poleceniami zawartymi w komunikatach radiowych, telewizyjnych lub przekazywanych przez ruchome środki nagłaśniające;
- Chroń drogi oddechowe, o ile to możliwe wykonaj filtr ochronny z dostępnych materiałów (w miarę możliwości przygotuj wilgotne tampony lub chusty na nos i usta, zwilżając je roztworem wodnym sody oczyszczonej
bądź wodą);
- Unikaj kontaktu z produktami rozkładu termicznego/dymem.
- Nie utrudniaj dojazdu jednostkom ratowniczym do ZPS „Gamrat” Sp. z o.o.
- Nie wchodź w obszar dużego zadymienia;
- Przebywając w pomieszczeniu, domu, biurze, sklepie itp.:
- Włącz telewizor lub radio na kanał stacji lokalnej.
- Wysłuchaj uważnie nadawanych komunikatów, w tym przekazywanych przez ruchome środki nagłaśniające.
- Poinformuj sąsiadów o zagrożeniu.
- Zaopiekuj się osobami niepełnosprawnymi i starszymi oraz niepełnoletnimi.
- Zaopiekuj się zwierzętami.
- Postępuj zgodnie z poleceniami nadawanymi w komunikatach. Bezwzględnie wykonuj polecenia przekazywane przez lokalne władze lub służby ratownicze.
- Wygaś i nie używaj otwartych źródeł ognia.
- Pozamykaj drzwi i okna oraz uszczelnij otwory okienne i wentylacyjne oraz drzwi mokrym papierem, tkaniną lub taśmą klejącą, izolacyjną).
- Przygotuj środki ochrony dróg oddechowych, możesz wykonać filtr ochronny z dostępnych materiałów (zwilżona w wodzie lub w wodnym roztworze sody oczyszczonej chusteczka, tampon, ręcznik, szalik itp.)
oraz użyć go jak zajdzie potrzeba.
- Przygotuj się do ewentualnej ewakuacji (przygotować niezbędny bagaż, zapas żywności, leki, dokumenty osobiste, latarkę itp.).
- Zabezpiecz produkty żywnościowe i przygotuj zapas wody.
- Po ogłoszeniu komunikatu o ewakuacji wyłącz wszystkie urządzenia elektryczne, zabierz przygotowany bagaż, zamknij mieszkanie i udaj się we wskazane miejsce.
- Zachowaj spokój i oddal się od miejsca zadymienia możliwie najkrótszą drogą.
- Stosuj się do poleceń prowadzących działania ratowniczo-gaśnicze i porządkowe.
- Udziel informacji kierującemu działaniami ewakuacyjnymi o osobach wymagających pomocy przy ewakuacji.
W przypadku pożaru
- opuścić strefę znajdującą się na kierunku rozprzestrzeniania się produktów spalania,
- ze względu na promieniowanie cieplne i możliwość wybuchu palnych gazów lub par cieczy, zachować bezpieczną odległość od miejsca pożaru,
- oraz postępować wg wytycznych określonych dla sytuacji intensywnego zadymienia wymienionych powyżej.
W przypadku wybuchu
- po usłyszeniu wybuchu schronić się przez spadającymi odłamkami lub częściami urządzeń i instalacji,
- oraz postępować wg wytycznych określonych dla sytuacji intensywnego zadymienia wymienionych powyżej.
Niniejsza informacja jest zgodna ze stanem faktycznym i zostanie zaktualizowana w przypadku wprowadzenia zmian
w działalności Zakładu.
[1] Zgodnie z art. 261a ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. 2020 poz. 1219, z późn. zm.)
[2] Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 29 stycznia 2016r. w sprawie rodzajów i ilości znajdujących się w zakładzie substancji niebezpiecznych, decydujących o zaliczeniu zakładu do zakładu o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 138)